علل و علائم و درمان فتق در مردان
فتق
امروزه مردم به بیرونزدگی کشاله ران «فتق یا باد فتق» میگویند. فتق ممکن است در هرجایی از بدن ایجاد شود. به جابجایی اعضای بدن از جایگاه طبیعی خود فتق گفته میشود.
شایعترین انواع فتق عبارتند از:
فتق مغبنی و رانی (بافت همبند ناحیهی کشاله ران درگیر است)
فتق شکافی (از لابهلای عضلات ناحیهای که تحت عمل جراحی قرار گرفته است)
فتق نافی (در نوزادان رخ میدهد و مشکل در عضلات اطراف ناف است)
فتق اپی گاستریک (در قسمت فوقانی شکم و بین جناغ سینه و ناف رخ میدهد)
فتق اطراف ناف (در اطراف ناف و بیشتر در خانمها رخ میدهد)
علایم شایع
تورمی که معمولاً با فشار ملایم یا درازکشیدن به جای خود بر میگردد.
گاهی ناراحتی یا درد خفیف در محل بیرون زدگی
تورم در کیسه بیضه، با یا بدون درد
یبوست، سوءهاضمه
ندرتاً استفراغ، علامت خطرناکی است.
علل
سرفه و برونشیت
سیگار
چاقی
حاملگی
آسیت (اب آوردن شکم)
زور زدن (یبوست ، بزرگی پروستات)
وزن تولد کمتر از ۱۵۰۰ گرم
سابقهی خانوادگی فتق (هشت برابر)
برش جراحی
وجود یک ضعف در بافت همبند یا دیواره عضلانی. این ضعف ممکن است از همان آغاز زندگی وجود داشته باشد یا بعداً بهوجود آید. فتقهای برشی پس از عمل جراحی بهوجود میآیند.
عوامل افزایشدهنده خطر
نوزادان و شیرخواران زودرس
سن بالای ۶۰ سال
سرفه مزمن
چاقی
حاملگی
زور زدن، مثلاً در اثر یبوست مزمن
پیشگیری
جلوی اکثر فتقها را نمیتوان گرفت، اما حفظ وزن مناسب و ورزش منظم برای حفظ قوام عضلانی ممکن است باعث پیشگیری از بروز بعضی فتقها شوند.
اگر یبوست یا سرفه مزمن وجود دارد، باید برای درمان به پزشک مراجعه شود.
درمان فتق
از آنجاییکه عوارض فتق میتواند سلامتی و حیات بیمار را تهدید کند در اولین فرصت پس از تشخیص اقدام به درمان الزامی است.
اساسیترین درمان فتق ترمیم به روش جراحی است. جراحی به روش سنتی (باز) و یا لاپاروسکوپی (بسته) انجام میشود. جراحی لاپاروسکوپی خصوصا در مواردیکه جراحی باز با شکست مواجه شده و فتق بیمار عود کرده همچنین در افراد چاق و در مواردی فتق دو طرفهی کشالهی ران توصیه میشود.
امروزه استفاده از یک وصله (مش) باعث کاهش عود پس از عمل جراحی فتق شده است.
در مورد افراد مسن که فتق بزرگ و مزمن دارند، که بهراحتی جا میرود و ریسک عمل جراحی از خطر گیر افتادن بیشترباشد از جراحی صرف نظر میشود.
فتق نافی کمتر از یک سانتیمتر موقع تولد، معمولا طی چهار سال خود به خود بسته میشود.
داروها
برای ناراحتی خفیف میتوان از داروهایی مثل استامینوفن استفاده نمود.
خونریزی و بزرگ شدن منطقه از عوارض دیررس جراحی ممکن است باشد که عموما کار خاصی احتیاج ندارد و با درمان علامتی (کمپرس آب گرم و مصرف مسکن) بهتر میشود.
نکته اینجاست که فعالیتهای سنگین را بیمار نباید بلافاصله بعد از جراحی شروع کند و احتمال عود فتق را زیاد میکند. عفونتهای زخم هم مانند هر زخم دیگر ممکن است اتفاق بیافتد. اصولا بعد از عمل جراحی فتق نباید تا ۴۸ ساعت به زخم آب بخورد ولی بعد از آن بیمار میتواند حمام برود. از عوارض دیگر جراحی فتق سوزش و خارش ناحیه است که نکته مهمی نیست. در جراحی فتقها دو طرفه در مواردیکه تکنیک غلط باشد عقیمی نیز دیده می شود که بسیار نادر است. در کل ورزیده بودن عضلات شکم از عود فتقها جلوگیری میکند. اصولا فتقهای کشاله ران در افرادیکه عضلات شکمی شلی دارند بیشتر دیده میشود.