علل و عوامل بیماری آنفولانرای خوکی

آنفلوآنزای خوکی یک بیماری ویروسی است که معمولاً خوک را مبتلا می‌کند امّا هرساله مواردی از ابتلای انسان به این بیماری، به ویژه از راه تماس با این جانور، گزارش می‌شود. این بیماری در انسان از طریق تماس با فرد مبتلا نیز سرایت می‌کند و نشانه‌های معمول آن تب، سرگیجه، خشکی مفصل‌ها، حالت تهوع و در موارد پیشرفته، بیهوشی و مرگ است.

مشاهدات و تجربیات دکتر سیدناصر عمادی از بیماری آنفولانزای خوکی در کشور غنا در غرب آفریقا و کشور کنیا در شرق آفریقا، بخصوص مشاهده مستقیم خانواده ای مبتلا به بیماری آنفولانزای خوکی که از کشور هند وارد کنیا شده بودند، تجربیات عملی کسب شده از این بیماری را به همراه آخرین اطلاعات علمی از بزرگترین مرکز مبارزه بیماری های واگیردار در جهان (C.D.C) یا ( Center for Disease Control and Prevention) پس از ترجمه در اختیار هموطنا قرار داد.

مطالب و دستورات ارائه شده ذیل مطابق با رهنمودها و دستورات مرکز جهانی مبارزه با بیماریها( CDC) در مناطق با شیوع بالا می باشد و این بشارت و اطمینان که این بیماری مانند هر بیماری ویروسی آنفولانزایی دیگر قابل علاج می باشد. اما رسالت پزشکی آموزش و انتقال همه نکات از یک بیماری به مردم می باشد. ولو اینکه هرگز با ان مواجه نشویم. زیرا دانستن خوب است و توانستن بهتر است.

1- ویروس H1N1 چیست؟

این ویروس از آنفولانزای تیپ A می باشد که اولین بار در سال 1918 میلادی در آمریکا شناخته شد و پس از یک دوره طولانی در آوریل 2009 (سال جاری) مجدداً این بیماری به نام Swine flu یا آنفولانزای خوکی با شکل، قدرت و توانایی بیماریزایی متفاوت از گذشته در ایالات کالیفرنیای جنوبی از کشور آمریکا گزارش گردید و پس از آن به سرعت کشورهای مکزیک، کانادا و کشورهای اروپایی نیز مواردی از ابتلا به این بیماری را گزارش نمودند.

اگر چه Swine flu آنفولانزای خوکی نام گرفته، اما این به آن معنی نیست که این بیماری از خوک به انسان انتقال می یابد بلکه در آزمایشات بعمل آمده از این ویروس مشخص شده که تعدادی از ژن های آن شبیه به آنفولانزای ویروسی می باشد که در خوک های شمال آمریکا یافته اند. در عین حال بدلیل شباهت بروز این آنفولانزا در خوک های اروپا و آسیا و مرغان و انسان ها، دانشمندان آنرا یک آنفولانزای ویروسی چهارگانه نام نهاده اند.

قدرت بیماری زایی این ویروس 3 برابر ویروس آنفولانزای معمولی بوده و بیشترین شیوع آن در فصل سرد می باشد. انتقال آن از انسان به انسان می باشد (نه حیوان به انسان) معمولاً قسمت فوقانی سیستم تنفسی را درگیر می نماید و تنها در 1 تا 2 درصد می تواند منجر به مرگ شود که دلایل آن ذکر خواهد شد.

2- آخرین وضعیت بیماری در جهان چگونه است؟

بنا بر گزارش WHO (سازمان بهداشت جهانی) و CDC این بیماری در مرحله پاندمیک یعنی همه گیری جهانی می باشد و بیماری در فاز 6 می باشد. این بدان معنی است که جهان و تمام قاره ها در راه بیماری آنفولانزای خوکی طی ماه های آینده می باشند و این بیماری همه کشورها را طی خواهد نمود و هیچ کشوری از این بیماری در امان نخواهد بود.

در مبارزه با این ویروس نو ظهور آشنایی و آگاهی از این بیماری فرصت بیشتری به ما در حفظ سلامتی فردی، خانوادگی و اجتماعی خواهد داد و باید بدانیم شرط لازم پیشگیری دانستن و عمل کردن به دانستنی هاست و به همین دلیل با هم از این بیماری می خوانیم تا سالم، مطمئن و شاد زندگی کنیم.

3- نشانه ها و علامت بیماری انفولانزای خوکی چیست؟

علائم بیماری آنفولانزای خوکی مشابه آنفولانزای فصلی همانند تب، سرفه، گلودرد، آب ریزش بینی، کوفتگی و درد بدن، سر درد، لرز و خستگی و در موارد مشخص اسهال، تهوع و استفراغ می باشد و در مواردی ممکن است این بیماری ویروسی پیشرفت نموده و ایجاد عفونت های شدید ریوی، گوشی و سینوسی نماید.

4 – چه افرادی بیشتر در خطر معرض بیماری آنفولانزای خوکی می باشند؟

4 گروه از مردم در گروه خطر می باشند. افراد مسن 64 سال و بالاتر، کودکان با سن کمتر از 5 سال، خانم های حامله، افراد با بیماری های مزمن و طولانی مدت مانند آسم، دیابت، برونشیت مزمن، بیماری های قلبی و ریوی و کسانی که به عللی همانند جراحی وسیع، شیمی درمانی مکانیزم دفاعی سیستم ایمنی بدن آنان در شرایط مساعدی نمی باشد.

در عین حال وجود آنتی بادی ضد این ویروس در بدن افراد میانسال، جوان و سالم و حتی در یک سوم از افراد مسن بالای 60 سال بدن آنها را در مقابل این ویروس محافظت می نماید. بنابراین لازم است بدانیم بسیاری از افراد در ابتلای به این بیماری نیازی به درمان ویژه به استثناء استراحت و اقامت 7 روزه در منزل و استفاده از داروهای معمولی جهت تسکین درد و علائم به اقدامی دیگر نیاز ندارند. زیرا مکانیزم دفاعی مناسب بدن ویروس را سرکوب و نابود می نماید.

5- چگونه ویروس آنفولانزای خوکی انتقال می یابد؟

آخرین اطلاعات اظهار می کند که انتقال بیماری آنفولانزای خوکی از انسان به انسان از طریق سرفه، عطسه، تخلیه ترشحات بینی و دهان می باشد. که ویروس می تواند حداکثر تا فاصله 1.5 متری از طریق سرفه یا عطسه منتقل شود. اما راه دیگر انتقال تماس دست ها، با محیط آلوده به ویروس است. مانند دستگیره درب ها و یا وسایلی که بطور عمومی و مشترک استفاده می شود. دست تماس یافته با محیط آلوده به ویروس موجب انتقال ان از طریق دست آلوده شده به بینی و دهان و یا چشم می شود.

6- چه علائمی در کودکان و بزرگسالان بسیار جدی است و باید به مرکز درمانی منتقل شوند؟

بیشتر مبتلایان به غیر از 4 گروه در خطر(کودکان زیر 5 سال، سالمندان بالای 64 سال، خانم های باردار و افراد با بیماری زمینه ای) با استراحت در منزل و دوری در تماس با افراد و استفاده از داروهای ضد ویروس به راحتی درمان می شود. اما اگر علایم زیر در کودکان بروز نمود حتماً نیازمند انتقال به بیمارستان می باشند.

1- تنفس سریع و غیر عادی(نفس نفس زدن)

2- تغیر رنگ پوست به آبی یا خاکستری بخصوص در لب ها

3- بی اشتهایی شدید

4- تهوع و استفراغ مقاوم و مداوم

5- عدم هوشیاری، تشنج و بی توجهی به محیط

6- بی قراری و اضطراب شدید

7- تب بالا و سرفه مقاوم

8- اسهال به همراه علایم فوق

و در بزرگسالان

1- تنفس کوتاه که به سختی انجام می شود.

2- احساس درد و فشار در قفسه سینه و شکم

3- سرگیجه ناگهانی و استفراغ شدید و مداوم و اسهال

4- کاهش سطح هوشیاری

5- تب و سرفه شدید.

7- دوره بیماری آنفولانزای خوکی چه مدت یا چند روز میباشد؟

اطلاعات بر این باور است که شخص یک روز پس از ابتلا به این ویروس دچار علایم می شود یعنی این ویروس پس از ابتلای شخص در روز اول هیچگونه علایمی ندارد و اصطلاحاً دوره نهفته آن یک روز است اما دوره بیماری در افراد با مکانیزم دفاعی نرمال و طبیعی 7 روز می باشد. ولی این دوره در کودکان، افراد مسن و خانم های باردار و افردا با بیماری های دیگر متفاوت و طولانی تر می باشد. بنابراین طی این مدت( 7 روز ) شخص بیمار منبع انتقال بیماری به افراد دیگر نیز می باشد.

8- آیا امکان بیماری از طریق گوشت خوک می باشد؟

اگر چه کاملاً مشخص نیست اما تاکنون گزارشی از آن ارسال نشده و پاسخ منفی است.

9- آیا انتقال بیماری آنفولانزای خوکی از طریق آب نوشیدنی یا آب لوله کشی شهری ممکن است؟

گندزدایی و کلرزنی آب موجب سلامت کامل آب های نوشیدنی شهری می باشد که همواره در حال انجام می باشد . اگرچه اثبات این ادعا بر اساس موفقیت درمانی و سلامت آب های نوشیدنی در درمان آنفولانزای مرغی (H5N1) می باشد. اما تاکنون گزارشی از انتقال بیماری از آب هایی که کلرزنی شده اند نداشته ایم.

10– آیا استخر و چشمه های معدنی می توانند آلوده به ویروس آنفولانزای خوکی شوند؟

بر اساس تجربیات بدست امده از آنفولانزای مرغی (H5N1) اگر چنانچه استخرها به اندازه 3 PPM -1 و چشمه های معدنی به اندازه PPM5-2 کلرزنی و گندزدایی شوند احتمال وجود و انتقال ویروس صفر خواهد شد.